با توجه به قرارگرفتن در فصل تابستان که بیشترین زمان گزش انسان توسط جانوران سمی است، بر اساس گزارش های ارائه شده، ایران پس از کشور مکزیک بالاترین گزش را توسط جانوران سمی با حدود ۲۰۰ هزار گزش در سال به خود اختصاص داده است؛ اما  سال ها است که هیچ مورد مرگ و میری ناشی از این گزش ها گزارش نشده که نشان از تلاش بی وقفه موسسه رازی در تامین به موقع با بهترین کیفیت سرم های درمانی دارد. پیشگیری همیشه به عنوان بهترین، کم هزینه ترین و آسان ترین راه برای مشکلات بهداشتی عنوان شده است که در صورت توجه به آن، می توان از بسیاری از مشکلات ایمن بود.

پیشگیری از عقرب زدگی

حفظ آرامش و خونسردی در زمان دیدن عقرب که در این هنگام افراد به دلیل ترس ممکن است رفتاری انجام دهند که نه تنها باعث دور شدن عقرب نشود بلکه باعث تحریک عقرب شده تا با قدرت بیشتری زهر خود را در بدن فرو برد. پوشش پا از آنجا که اغلب عقرب زدگی در هنگام شب اتفاق می افتد و در بسیاری از روستاها کودکان پا برهنه در کوچه ها بازی می کنند، بهتر است همیشه به خصوص در شب هنگام خروج از منزل از کفش استفاده شود. استفاده از ابزار در هنگام جابه جا کردن سنگ ها و خار و خاشاک به دلیل پنهان شدن این جانور در  زیر سنگ ها و خاشاک، بررسی کفش در هنگام پوشیدن آن، احتیاط در گرفتن پرندگانی که لانه هایشان در دیوارها است، توسط کودکان در روستاها، حفظ آرامش در برداشتن عقرب از روی لباس و بررسی وسایل در نقاط عقرب خیز از جمله دیگر نکات پیشگیری کننده از عقرب گزیدگی است.

اقدامات اولیه در زمان عقرب گزیدگی

گاهی اوقات اقدامات اولیه در صورتی که به خوبی انجام گیرد می تواند از عوارض خطرناک بعدی جلوگیری کند و در مقابل ممکن است یک اشتباه مصدوم عقرب زده را به مرگ نزدیک تر کند. حفظ خونسردی، پیشگیری از گزیده شدن دوباره، تامین مایعات بدن در صورت نیاز، خارج کردن وسایل زینتی مانند النگو و انگشتر، شست و شوی محل گزش با صابون یا مواد ضدعفونی کننده، ثابت نگه داشتن عضو آسیب دیده با بستن آتل و انتقال سریع به درمانگاه یا بیمارستان از جمله این اقدامات است.

کارهایی که نباید در زمان عقرب گزیدگی انجام داد

مکیدن محل گزش با دهان؛ این کار توسط محققین مردود شناخته شده است زیرا ضمن انتشار سریع تر توکسین های موجود در زهر عقرب در خون منجر به آلودگی دهان فرد مکنده زهر هم می شود. تیغ زدن محل نیش عقرب، شوک الکتریکی به وسیله باتری، زیاد راه رفتن- دویدن و داشتن هیجان نیز از دیگر اقداماتی است که نباید انجام شود. کمپرس آب سرد، بستن محل گزش، استفاده از مسکن های قوی مانند مرفین، مشروبات الکلی ، مصرف آب به مقدار زیاد و استفاده از گیاهان دارویی، استفاده از بی حس کننده های موضعی (فقط استامینوفن استفاده شود) نیز از دیگر کارهایی است که نباید پس از گزش که از زمان های گذشته متداول بوده انجام شود.

منبع : دستورالعمل کشوری عقرب و مار