روز جهانی بدون دخانیات ۳۱ ماه می برابر با ۱۱ خرداد ۱۴۰۳ است که به دلیل اهمیت این موضوع، در کشورمان هفته ملی بدون دخانیات به امر فرهنگسازی در زمینه کاهش مصرف دخانیات اختصاص داده شده است.

هر ساله به مناسبت گرامیداشت روز جهانی بدون دخانیات در تاریخ ۳١ ماه می، اقدامات هماهنگ و گسترده ای در سراسر جهان، پیرامون شعار سازمان جهانی بهداشت، با هدف ارتقای سطح آگاهی جامعه جهانی در مورد مضرات و اثرات زیان بار مصرف محصولات دخانی و مواجهه با دود دست دوم و پیشگیری از مصرف دخانیات انجام می گردد. شعار تعیین شده از سوی آن سازمان برای پویش روز جهانی بدون دخانیات سال ۲٠۲۴ با عنوان "حفاظت از کودکان در برابر مداخلات صنعت دخانیات" می باشد که در این راستا، شعار ملی تحت عنوان " حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات؛ حق و مسئولیت همگانی" تعیین شده است.

هدف از انتخاب این شعار توسط سازمان جهانی بهداشت، اجرای پویش جهانی تقویت مطالبه گری کشورهای عضو کنوانسیون کنترل دخانیات برای حفاظت از سلامت کودکان در برابر ترفندهای گوناگون صنایع دخانی و پیشگیری از مصرف دخانیات در این گروه های حساس است  و با توجه به اهمیت برخورداری از نسل بدون دخانیات، از طریق آموزش، توانمندسازی و مهارت پروری، پیشگیری از مصرف دخانیات و تقویت اجرای قوانین و مقررات کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، شعار ملی امسال با عنوان حفاظت از کودکان در برابر مداخلات صنعت دخانیات" تعیین شده است.

طبق  آیین نامه اجرایی قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات محصولات دخانی جهت " هر ماده یا فرآورده ای که تمام یا بخشی از ماده خام تشکیل دهنده آن گیاه توتون یا تنباکو یا مشتقات آن باشد) به استثنای مواد دارویی مجاز ترک دخانیات به تشخیص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی(  ." به کار می رود.

  استعمال دخانیات  شامل  هرگونه مصرف مواد دخانی از قبیل دود کردن، مکیدن، جویدن یا استنشاق از راه بینی و دهان می باشد که نیکوتین موجود در محصولات دخانی، ماده ای بسیار سمّی و سرطان­زا است و  سالیانه موجب مرگ 8 میلیون نفر از مردم جهان می شود و بیش از یک میلیون نفر از مردم جهان در اثر مواجهه با دود دخانیات، جان خود را از دست می دهند. در حال حاضر در هر 4 ثانیه یک نفر بر اثر استعمال دخانیات در دنیا می میرد و سالانه بیش از 40 هزار میلیارد تومان صرف هزینه­های بهداشتی درمانی ناشی از مصرف دخانیات می­شود.  حدود 600 میلیون درخت، برای تولید سیگار بریده می­شوند و بیش از 7000 ماده شیمیایی در اثر استفاده از سیگار در محیط منتشر می شود که 70 نوع آنها سرطان زا هستند. همچنین دود حاصل از استعمال قلیان، کشنده است. که با توجه به عوارض بسیار زیان بار استعمال دخانیات، مهم ترین فواید ترک آن نیز افزایش قدرت دفاعی بدن برای مقابله با عوامل بیماری زا، کاهش فشار خون و خطر سکته قلبی، کاهش حساسیت و آلرژی، کاهش خطر پوسیدگی دندان و بیماری های لثه، کاهش خطر سرطان مری و سرطان کلیه، افزایش توان باروری در زنان و کاهش مشکلات دوران یائسگی، کاهش خطر ابتلا به بیماری های استخوان و ... می باشد.

در راستای شعار هفته ملی بدون دخانیات که مقرر است از ۵ تا ١١ خرداد ماه سال جاری برگزار گردد، وزارت بهداشت و درمان ایران عناوین ذیل را در نظر گرفته است: