سکته مغزی به اختلال عملکرد مغز در نتیجه قطع ناگهانی جریان خون و اختلال در خون رسانی به قسمتی از مغز اطلاق می شود كه در اين حالت اكسيژن و مواد غذايي ضروري به مغز نمي رسد.

عوامل خطر

 ريسک فاکتورها به دو دسته تقسيم مي شوند:

1-عوامل خطرزاي غير قابل تغيير

2-عوامل خطرزاي قابل تغيير

عوامل خطرزاي غير قابل تغيير:

*سن بالا: با افزايش سن خطر ابتلا به سکته افزايش مي يابد.

 *جنس: شيوع سکته در مردان بیشتر از زنان مي باشد البته بعد از سن يائسگي، شيوع سکته در زنان نيز افزايش مي يابد.

 *نژاد

 عوامل خطرزاي قابل تغيير:

 *هيپرتانسيون: هيپرتانسيون مهم ترين ريسک فاکتور سکته مي باشد. افراد با فشار خون پايين تر از 8/12 ميليمتر جيوه ميزان سکته را به نيم برابر کاهش می دهد.       

  *بيماري قلبي: اين فاکتور به عنوان يک تقويت کننده سکته شناخته شده است. خصوصا فيبريلاسيون دهليزي که خطر سکته را به 5 برابر افزايش دهد.

 *ديابت: ديابت مي تواند سبب تغييراتي در عروق کوچک و بزرگ بدن شود که در نتيجه سبب آترواسکلروز (سفت و سخت شدن عروق) شود.

 *تغذيه نامناسب: رژيم غذايي حاوي کلسترول بالا و ميوه، سبزيجات،‌ غلات و فيبر پايين، افراد را بيشتر در معرض سکته مغزي قرار مي دهد.

 *سيگار کشيدن: افراد سيگاري نسبت به افراد غير سيگاري و يا کساني که سيگار را ترک مي کنند،‌ بيشتر مستعد ابتلا به سکته مي باشند.

 *عدم تحرک: کساني که تحرک کمي دارند و يا ورزش منظم ندارند در خطر بيشتر ابتلا به سکته مغزي مي باشند.

 علايم اين بيماری:

 كرختي يا ضعف ناگهاني خصوصاً در يك طرف بدن، تكلم مشكل يا صحبت كردن نامفهوم، اشكال در ديد در يك يا هردو چشم، سرگيجه و فقدان تعادل ناگهاني، كاهش يا از دست دادن هوشياري، سردرد، خواب آلودگي، سرگيجه، اختلال دربينايي، درد قفسه سينه و تنفس كوتاه.

 چطور میتوان از سکته مغزی جلوگيری کرد؟

 شما مي توانيد خطر سكته مغزي را با اقدامات زير كاهش دهيد:

 *فشارخون خود را كنترل كنيد.

 *سيگار كشيدن را متوقف كنيد.

 *غذاهاي سالم بخوريد.

 *به طور منظم ورزش کنيد.

 *ديابت خود را كنترل كنيد.

 *سريع و به موقع علايم و نشانه های هشدار را به پزشکتان اطلاع دهيد.

 نشانه های هشدار:

  صورت:بیمار گاهی با افتادگی یک سمت صورت مواجه می‌شود و نمی‌تواند لبخند بزند یا این که با افتادگی دهان یا چشم‌ ها روبه‌رو می‌شود.

  اندام ها: فرد مشکوک به سکته مغزی معمولاً به دلیل ضعف یا بی‌حسی بازوی یک سمت نمی‌تواند هر دو بازو را بلند کند و آنها را در بالا نگه دارد.

  تکلم: گفتار بیماران نامفهوم یا بریده بریده می‌شود یا این که بیمار علی رغم به هوش بودن اصلاً نمی‌تواند صحبت کند.

 زمان: در صورت مشاهده نشانه‌ ها و علائم فوق بی‌درنگ با مرکز فوریت‌ های پزشکی تماس بگیرید.

 توصيه هايی در پيشگيري از سكته مغزي:

 *دريافت ميزان بالاي ميوه و سبزي با كاهش ميزان سكته مغزي همراه است، چرا كه غني از ويتامين ها،آنتي اكسيدان ها، پتاسيم وتركيبات گياهی مفيد هستند و در مقابل، مقدار كمي سديم دارندكه بايد به ميزان حداقل 5 واحد در روز مصرف شوند.

 *استفاده از انواع روغن ها مانند: سويا، زیتون، هسته انگور ،کنجد، پنبه دانه، كانولا

 *سبزيجات داراي برگ سبز مانند انواع کلم، کاهو و اسفناج...

 

*حبوبات، آجيل و مغزها، دانه هاي خوراكي و ساير پروتئين هاي گياهي، بايد بيشتر از پروتئين هاي حيواني در برنامه غذايي روزانه مصرف شوند.

  *ماهي هاي روغني دریایی و نه پرورشی خصوصاً قزل آلا و قباد سبب بهبود جريان خون مي شوند. مصرف حداقل دو بار در هفته ازاين ماهي ها از سكته مغزي پيشگيري مي كند.

 *مغزها، دانه هاي خوراكي و روغن كتان حاوي نوعي اسيد چرب ضروري به نام لينولئيك اسيد هستند كه درپيشگيري از سكته  كمك كننده است.

 *مصرف مواد غذايي غني از سلنيوم مثل ماهي، جوانه گندم و تخم آفتابگردان براي پيشگيري از سكته مغزی مي شود،دريافت پايين اين ماده معدني (سلنيوم) با افزايش خطر سكته مغزي ارتباط دارد.

 *براي كاهش فشار خون، بايد مصرف غذاهاي شور،غذا هاي كنسرو شده و آماده، فرآورده هاي گوشتي: سوسيس و كالباس و غذا هاي دودي محدود شود.

 *مصرف الكل، خطر سكته مغزي را در افراد الكلي درمقايسه با غير الكلي ها چندين برابر افزايش مي دهد.

 *به افراد سیگاری توصيه مي شود به ترك سیگار مبادرت ورزند.

 توصيه هايی بعد از وقوع سکته:

 *بهبودي سكته مغزي بستگي به فاكتورهاي متعددي مانند شدت ضايعه، سن بيمار و عواملي مثل اعتياد، ديابت و ... دارد.

 *در كل 30 درصد بيماران بهبودي كامل پيدامي كنند و در 30 درصد از بيماران عوارضي ازبيماري باقي مي ماند.

 *جا به جا كردن مكرر بيمار، از ابتلا به زخم بستر جلوگيري می کند.

 *هرگز براي سكته هاي مغزي، خود درماني نکنید. اين بيماران ممكن است براي مدت طولاني از راه لوله بيني معده اي تغذيه شوند كه نگران كننده نيست . *فراهم كردن داروهاي مناسب تحت نظر پزشك متخصص و رژيم غذايي مناسب تحت نظر رژيم درمان،فيزيوتراپي و استفاده از وسايل كمكي، کمک هاي ديگري است كه از اطرافيان بيمار بر مي آيد .

 از مشكلات مهم اين بيماران اختلالات روحي به ويژه افسردگي است كه با رفتار مناسب اطرافيان تا حد زيادي قابل پيشگيري و بهبود است.

 

بیماریهای غیرواگیر