بيماري هاري يكي از خطرناك ترين بيماريهاي ويروسي مشترك بين انسان وحيوان مي باشد و سالانه تعداد زيادي از حيوانات اهلي و وحشي و حتي انسانها در اثر اين بيماري مي ميرند. در حيات وحش به غير از روش واكسيناسيون خوراكي، يكي از راههاي پيشگيري از شيوع بيماري هاري  برخورد مناسب با حيوان هار ويا مشكوك به هاري ميباشد.

ماده يك- هدف :  شناسايي حيوان هار و يا مشكوك به هاري ، معدوم نمودن حيوان مذكور ، دفن بهداشتي لاشه حيوان هار ويا مشكوك به هاري ، انجام آزمايشهاي لازم با هدف پيشگيري از شيوع و گسترش بيماري هاري در حيات وحش وحتي جوامع انساني.

ماده دو- تعاريف :  1- يك بيماري صد درصد كشنده ويروسي است كه غير از انسان و گوشتخواران ساير حيوانات خونگرم نيز به آن مبتلا ميشوند.

 3-حيوانات ناقل بيماري هاري :به طوركلي پستانداران گوشتخوار بخصوص خانواده سگ سانان وهمچنين خفاش خون آشام از مهمترين ناقلين اين بيماري محسوب مي شوند كه درايران سگ،گرگ،روباه وشغال ازناقلين اصلي اين بيماري مي باشند

4- حيوان گزيدگي:به موارد گاز گرفته شدن حيوان ويا انسان توسط ساير حيوانات اطلاق مي گردد.                                                                                     

    6-وسايل ايمني وحفاظت فردي : شامل چكمه ، روپوش ،بادگير، دستكش ، ماسك و عينك مي باشند كه به منظور حفاظت افراد در مقابل آلودگيهاي ميكروبي وشيميايي استفاده ميگردند.

ماده سه- مشاهدات واقدامات :    الف – مشاهدات :

  تغيير صداي حيوان بطوريكه خشن ، خشك و گرفته احساس مي شود

  صداي غرغر و در حالت حمله قرارداشتن

  گاز زدن به هر چيز و تمايل به خوردن اجسام سخت و غير خوراكي (نظير سنگ ، چوب ، مدفوع و..)

  تب ، لرزش وتشنج  ، مردمك چشم متسع شده بنابراين از نورگريزان است    ،  رفتار غير قابل پيش بيني ،  نگراني ، تشويش و بي قراري

  بيحالي ، سستي وخواب آلودگي  ،  ضعف وفلجي در پاهاي عدم توانايي دربلع وترس از آب  ، حمله به اجسام متحرك از جمله خودرو

ب - اقدامات :چگونگي برخورد با حيوان هار و يا مشكوك به هاري :

در صورتيكه علايم فوق الذكر در حيوان وحشي مشاهده گرديد بايد بعنوان حيوان مشكوك به هاري تلقي شود كه اگربه بيماري هاري مبتلا باشد بعد از مشاهده علايم مذكور تلف ميگردد. .

بهترين روش برخورد با حيواني كه بيماري هاري در آن تائيد شده معدوم نمودن آن به شيوه انساني مي باشد.

 تبصره : با توجه به اينكه خطر بيماري هاري بسيار بالا است وريسك كردن در مورد آن جايز نمي باشد در صورتيكه امكانات قرنطينه فراهم نباشد بهتر است با حيوان مشكوك به هاري نيز مانند حيوان هار برخورد گردد وبه شيوه انساني معدوم شود.

ماده چهار- چگونگي مواجهه با لاشه حيوان هار و يا مشكوك به هاري :

مكان مناسبي جهت دفن لاشه در نظر گرفته و لاشه حيوان مذكور در عمق 2 متري با استفاده از آهك دفن گردديا بطوركامل سوزانده شود.

در صورت امكان، سرحيوان جهت تائيد بيماري هاري در داخل چندين كيسه پلاستيكي( با ذكر نوع گونه ، نام محل مشاهده حيوان و تاريخ) در مجاورت يخ به انستيتو پاستور ايران ارسال گردد

ماده پنج- اقدامات لازم هنگاميكه حيوان هار و يا مشكوك به هاري، حيواني را گازبگيرد :

نحوه برخورد بستگي به شرايط حيوان مجروح دارد بطوريكه:

چنانچه حيوان از نظر زيست محيطي و يا اقتصادي ارزش داشته باشد بايد حتي الامكان دريك مكان مناسب قرنطينه گردد .لازم به ذكر است درصورتيكه امكان گرفتن حيوان ومقيد نمودن آن ميسر باشد بايد قبل از قرنطينه محل جراحت با آب و صابون بمدت 15 الي 20 دقيقه شستشو داده شودواگر حيوان مذكور در مدت 15 روز علايم بيماري هاري را نشان نداد با نظرومجوزدكتر دامپزشك درزيستگاه خود رها گردد.

در صورتيكه ارزش چنداني نداشت مي بايست با نظر دكتر دامپزشك به شيوه انساني معدوم شود.

ماده شش- اقدامات لازم هنگاميكه انسان توسط حيوان هار يا مشكوك به هاري گازگرفته شود:

1- شستن محل جراحت با آب تميز وصابون بمدت 15 الي 20 دقيقه وخارج كردن كف صابون ازلابه لاي زخم كه اين كار هرچه زود تر وسريعترانجام گيرد بسيار موثر خواهد بود.   2- ضد عفوني محل گازگرفتگي با محلول بتادين يا الكل اتيليك 40 تا 70 درصد.  3- نپوشانيدن محل جراحت.    4- تزريق سرم و واكسن ضد هاري  5- تزريق سرم و واكسن ضد كزاز  6- استفاده از آنتي بيوتيك.

 

منبع : دستورالعمل نحوه مواجهه با حیوان هار و یا مشکوک به هاری

https://www.doe.ir/Portal/file/?208087/دستورالعمل-نحوه-مواجهه-با-حيوان-هار.doc