19 لغایت 25 آبان ماه به عنوان "هفته ملی دیابت"نام گذاری شده است و شعار روز جهانی دیابت «دیابت و زنان: حق ما داشتن آینده­ای سالم» (Women and diabetes- Our right to a healthy future)می­باشد.

طی سال­های اخیر افزایش شیوع بیماری دیابت در جهان، این بیماری را به بزرگترین اپیدمی تاریخ تبدیل کرده است. تا پایان سال 2015 بیش از 415 میلیون نفر از افراد 20 تا 79 ساله دنیا مبتلا به دیابت بودند. این تعداد تا سال 2040 از مرز 640 میلیون نفر خواهد گذشت. تعداد مبتلایان به دیابت در همه کشورهای جهان در حال افزایش است از طرف دیگر بیش از 318 میلیون نفر در جهان دچار اختلال تحمل گلوکز هستند که در صورت عدم مداخله موثر اغلب آن­ها مبتلا به دیابت خواهند شد. بر اساس مطالعات مختلف در حال حاضر حدود 5/4 نا 5 میلیون نفر در کشورمان مبتلا به دیابت هستند و نیمی از آن­ها از بیماری خود بی­­اطلاعند. اگرچه سازمان جهانی بهداشت پیش بینی کرده تا سال 2035 تعداد مبتلایان به دیابت در ایران 5/6 میلیون نفر افزایش یابد، اما با توجه به تغییر برآوردهای سال­های اخیر این سازمان، انتظار می­رود تعداد بیماران در کشورمان تا دو دهه دیگر بیش تر از رقم فوق باشد.

دیابت شایع‏ترین بیماری مزمن و غیرواگیر در جهان است. این بیماری هنگامی بوجود می‏آید که بدن توانایی تولید انسولین کافی را نداشته باشد و یا نتواند از انسولین استفاده کند.

انسولین هورمونی است که توسط غده پانکراس ( لوزالمعده ) تولید می‏شود و سلول‏های بدن را قادر می‏سازد تا گلوکز (قند) خون را دریافت و برای تولید انرژی استفاده کنند. اختلال در تولید یا عملکرد انسولین و یا هر دو باعث افزایش گلوکز (قند) خون شده و در نهایت باعث آسیب رساندن به بدن و ناتوانی اعضا و بافت‏های مختلف می‏شود.

انواع دیابت

دیابت نوع 1؛ در اثر کمبود و یا نبود انسولین بوجود می‏آید، بنابراین افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید انسولین دریافت کنند. این نوع دیابت که به آن دیابت جوانی نیز می‏گویند بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‏شود.

دیابت نوع 2؛ در اثر اختلال کار انسولین بوجود می‏آید و بیشتر در بالغین دیده می‏شود. افراد مبتلا به این نوع از دیابت اغلب می‏توانند بیماری خود را از طریق ورزش و رژیم غذایی مناسب کنترل کنند، هرچند در بسیاری از مواقع داروهای خوراکی و گاهی اوقات انسولین نیز لازم می‏شود. 90 درصد از بیماران دیابتی در جهان مبتلا به دیابت نوع 2 هستند.

دیابت حاملگی؛ بطور ناگهانی در زمان بارداری بروز می‏کند. بین 2 تا 7 درصد از زنان باردار به این نوع از دیابت مبتلا می‏شوند.

عوارض دیابت

دیابت بیماری مزمنی است که در تمام عمر بیمار باقی خواهد ماند و نیاز به کنترل دقیق دارد. بدون کنترل صحیح ممکن است قند خون خیلی بالا برود. قند خون بالا در طولانی مدت باعث آسیب رساندن به بدن و اختلال در ارگان‏ها و بافت‏های مختلف می‏شود که عبارتند از :

قلب و عروق؛ دیابت بر روی قلب و رگ‏های خون‏رسان تأثیر می‏گذارد و باعث عوارضی مانند حمله قلبی و سکته می‏شود.

کلیه؛ دیابت می‏تواند باعث نارسایی کامل کلیه شود و در این حالت بیمار به دیالیز و یا پیوند نیاز پیدا خواهد کرد.

عصب؛ قند خون بالا می‏تواند عملکرد رشته‏های عصبی را مختل کند و با کاهش حس لامسه باعث ایجاد زخم و در نهایت قطع پا یا اندام تحتانی شود. چشم؛ بیماری دیابت با آسیب به شبکیه چشم می‏تواند باعث نابینایی شود.

علائم دیابت

-   پرخوری  -  تشنگی و نوشیدن زیاد آب و مایعات  -  ادرار زیاد و مکرر  - دیر بهبود یافتن زخم‏ها  - تاری دید چشم -  سقط مکرر بدون علت در زن‏ها  - تولد نوزاد مرده در زن‏ها   -  تولد نوزاد با وزن 4کیلوگرم یا بیشتر  -  خارش پوست -  ابتلای مکرر به عفونت‏های قارچی

افراد در معرض خطر                        

    خطر ابتلا به دیابت در افراد زیر بیشتر از افراد دیگر است:

-         افراد چاق یا دارای اضافه وزن ( بخصوص چاقی دور شکم )

-         افراد کم تحرک ( افرادی که فعالیت بدنی و ورزش کم انجام می‏دهند و یا اصلاً انجام نمی‏دهند)

-         افرادی که سابقه دیابت در یکی از اعضای درجه یک خانواده مثل پدر، مادر، خواهر یا برادر خود دارند.

-         افرادی که تغذیۀ نامناسب دارند و با توجه به فعالیت بدنی خود بیش از اندازه از غذاهای شیرین و چرب استفاده می‏کنند.

-         زنان باردار     

توصیه‏های پیشگیری و درمان

برای تشخیص زود هنگام بیماری و پیشگیری از عوارض آن بهترین کار انجام آزمایش سالانه و منظم قند خون است. رژیم غذایی مناسب، فعالیت فیزیکی منظم، حفظ وزن بدن در محدودۀ طبیعی و اجتناب از مصرف دخانیات می‏تواند به پیشگیری از دیابت کمک کند همچنین رعایت این موارد در بیماران مبتلا به دیابت از بروز عوارض دیابت پیشگیری خواهد کرد

.اسامی روزهای هفته ملی دیابت 25-19 آبان ماه 1396

          

                                           شبکه بهداشت و درمان فیروزکوه