روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان فیروزکوه
بیماری آسم چیست ؟
بیماری آسم بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) از شایع ترین بیماری های غیرواگیر در جهان می باشد! تخمین زده می شود حدود ۲۳۵ میلیون نفر در جهان به بیماری آسم مبتلا باشند! در سال ۲۰۱۵ حدود ۳۳۸۰۰۰ مرگ در اثر بیماری آسم بوقوع پیوسته است که اغلب این مرگ و میر در میان بیماران با سنین بالاتر بوده است! مشخصه بیماری آسم حملات برگشت پذیر تنگی نفس و خس خس سینه می باشد. شدت این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
بیماری آسم بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) از شایع ترین بیماری های غیرواگیر در جهان می باشد! تخمین زده می شود حدود ۲۳۵ میلیون نفر در جهان به بیماری آسم مبتلا باشند! در سال ۲۰۱۵ حدود ۳۳۸۰۰۰ مرگ در اثر بیماری آسم بوقوع پیوسته است که اغلب این مرگ و میر در میان بیماران با سنین بالاتر بوده است! مشخصه بیماری آسم حملات برگشت پذیر تنگی نفس و خس خس سینه می باشد. شدت این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. حملات آسم ممکن است چند بار در روز یا هفته اتفاق افتد و شدت این حملات در افراد در هنگام فعالیت بدنی شدید و یا در طول شب بیشتر می باشد! متاسفانه در چند دهه اخیر ابتلا به این بیماری بخصوص در کودکان افزایش چشمگیر داشته است!
در بیماری آسم به طور معمول دیواره های داخلی مجاری تنفسی متورم بوده و دچار التهاب می باشند. این امر باعث حساس و تحریک پذیرشدن مجاری تنفسی و ریه ها می شود، به طوری که با کوچکترین تماس با عامل محرک (موادحساسیت زا و یا دیگر عوامل محرک) مجاری تنفسی و شش ها دچار انقباض (اسپاسم) می شوند. متعاقب این حالت مجاری تنفسی باریک تر شده و هوای داخل شش ها کاهش می یابد. نشانه های شایع بیماری آسمشامل خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس می باشند. شایان توجه است که همه افراد مبتلا به آسم این علائم را ندارند. همچنین داشتن این علائم همیشه به معنای ابتلا به بیماری آسم نیست!
علائم بیماری آسم
همانطور که پیش تر ذکر گردید علائم بیماری آسم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بعضی از علائم رایج بیماری آسم عبارتند از: تنگی نفس، درد قفسه سینه، خستگی، اختلال در خواب (در اثر تنگی نفس، خس خس سینه و یا سرفه)، صدای خس خس زمان خروج هوا از ریه ها (بخصوص در کودکان)، سرفه مزمن و مکرر (بخصوص در اوایل صبح و اواخر شب). همچنین به طور معمول طبق تعریف هنگامی که علائم آسم فرد بیمار بدتر از حد معمول می شود، آن را به عنوان یک حمله آسم در نظر می گیرند. حملات شدید آسم ممکن است به مراقبت اورژانس نیاز داشته باشد و در غیراین صورت حملات آسم در صورت عدم توجه و مراقبت فوری به مرگ منتهی می شود.
شایان ذکر است علائم فوق الذکر در بعضی از بیماران در مواقعی مانند انجام فعالیت بدنی شدید، سرما و یا ورود مواد حساسیت زا (آلرژن ها) به ریه ها، تشدید می گردند!
عومل ایجاد یا تشدید بیماری آسم
افراد مبتلا به بیماری آسم دارای مجاری تنفسی و ریه های بسیار تحریک پذیر و حساس هستند. عوامل محیطی مختلفی می توانند به عنوان “عوامل محرک” باعث بروز علائم آسم در فرد مبتلا شوند! به طور کلی قوی ترین عامل محرک، استنشاق ذراتی است که باعث بروز واکنش های آلرژیک و التهابی در ریه و مجاری تنفسی می شوند. بعضی از عوامل محرک بیماری آسم در ادامه بیان شده اند:
۱- عفونت ها مانند سینوزیت، سرماخوردگی و یا آنفلوانزا
۲- آلرژن ها (مواد حساسیت زا) مانند گرده گیاهان آلرژی زا، مایت یا هیره گردو غبار منزل، اسپور یا هاگ قارچ ها و کپک ها
۳- عوامل محرک مانند بوهای تند عطر و ادکلن و یا بخارات مواد شوینده و یا آلودگی هوا (آلاینده های صنعتی و موتوری و یا دود ناشی از سوختن چوب و …)۴- مصرف دخانیات (سیگار و قلیان) و یا در معرض دود دخانیات بودن۵- ورزش سنگین۶- آب و هوای مرطوب و یا هوای سرد۷- استرس و اضطراب، گریه یا خنده شدید۸- مصرف بعضی از انواع داروها مانند آسپرین
داروهای مورد استفاده برای آسم به طور رایج شامل داروهای تسکین دهنده برای جلوگیری از بروز و افزایش شدت علائم آسم و یا همچنین داروهای کنترل طولانی مدت برای جلوگیری از بروزعلائم بیماری آسم می باشند.
توصیه های پیشگیری کننده برای جلوگیری از بروز و تشدید بیماری آسم
۱- یکی از مهم ترین توصیه ها برای پیشگیری از تشدید علائم بیماری آسم آلرژیک، دوری کردن از عوامل محرکی مانند گرده گیاهان آلرژی زا، مایت یا هیره گردو غبار منزل می باشد. برای آگاهی از راههای کاهش استنشاق اینگونه آلرژن ها به نوشتار های پیشگیری از حساسیت و آلرژی ناشی از گرده گیاهانو راهکارهای کنترل و ریشه کنی هیره (مایت) گردوغبار منزلمراجعه نمایید!
۲- مصرف هرگونه دخانیات برای فرد مبتلا به آسم ممنوع بوده و باید از استنشاق دود دخانیات نیز جددا خودداری کند!
۳- بیمار مبتلا به آسم نباید به طور ناگهانی در معرض هوای سرد قرار گیرد و از ورود به مکان های سرد خودداری نماید.
۴- در بعضی از مبتلایان به بیماری آسم فعالیت های بدنی شدید و ورزش های سنگین باعث بروز ناگهانی علائم و حملات آسم می شوند. برای آگاهی از راهکارهای پیشگیری از بروز و یا تشدید علائم آسم به نوشتار آسم ورزشکارانمراجعه نمایید.
۵- توصیه می شود افراد مبتلا به آسم در روزهای گرم و مرطوب و همچنین در روزهای گرده افشانی گیاهان آلرژی زا از تردد غیر ضروری به خارج خانه خودداری کنند! برایآگاهی از دوره گرده افشانی گیاهان، نوشتار تقویمگرده افشانیگیاهانآلرژیزای شایع در ایرانرا مطالعه نمایید.
۶- آلاینده های صنعتی و موتوری باعث تشدید علائم آسم می شود، لذا توصیه می گردد در روزهای آلوده، فرد مبتلا به بیماری آسم تا حد امکان از خانه خارج نشود!
۷- توصیه می گردد برای کنترل مناسب بیماری آسم حتما داروها و اسپری های تجویز شده توسط پزشک معالج، بدرستی و مطابق دستورالعمل به طور مرتب استفاده شوند!
منابع:
۴- آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا
۶- سازمان بهداشت جهانی (۱۰ facts on Asthma)
۷- کالج آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا
۱۱-…Economic Burden of Pediatric
۱۲-…The prevalence of asthma in
